Een buy-and-build-strategie kan een snelle manier zijn om je bedrijf te laten groeien, maar zonder een doordachte aanpak kan het ook een recept voor chaos zijn.
Hoe zorg je ervoor dat elke overname bijdraagt aan je langetermijndoelen? Hoe voorkom je dat bedrijfsculturen botsen en efficiëntie verloren gaat? In deze expertbijdrage neem ik je mee langs de belangrijkste bouwstenen voor een succesvolle buy-and-build-strategie.
Begin met een duidelijke strategie
Voordat je in overnames duikt, moet je helder hebben waarom je groeit en hoe nieuwe bedrijven daaraan bijdragen. Stel jezelf deze vragen:
- Wil je je marktpositie versterken of nieuwe markten betreden?
- Wil je nieuwe diensten toevoegen of vooral kostenvoordelen realiseren?
- Hoe past elk overgenomen bedrijf in je bestaande structuur?
Als je dit scherp hebt, voorkom je dat je simpelweg 'bedrijven verzamelt' zonder duidelijke richting. Een voorbeeld: als je een IT-dienstverlener bent en cybersecurity als groeipijler hebt gekozen, dan heeft het weinig zin om een softwarebedrijf over te nemen dat geen beveiligingsoplossingen biedt. Kies strategisch en zorg dat elke overname bijdraagt aan een sterker geheel.
Bedrijfsculturen samenbrengen
Na een overname zijn medewerkers vaak onzeker: 'Wat verandert er voor mij?'. Als je die vraag onbeantwoord laat, krijg je onrust en mogelijk verlies van sleutelspelers. Een heldere communicatie en betrokkenheid vanaf dag één is daarom essentieel.
Praktische tips:
- Organiseer binnen de eerste maand een gezamenlijke kick-off met een duidelijke toekomstvisie.
- Creëer een 'integratieteam' met mensen uit beide bedrijven om knelpunten in processen en samenwerking snel te signaleren.
- Identificeer en behoud de cultuurdragers van het overgenomen bedrijf – zij helpen anderen sneller te wennen aan de nieuwe situatie.
Een praktijkvoorbeeld: een bouwbedrijf dat een specialist in duurzame renovaties overnam, hield een serie interne kennissessies waarin medewerkers elkaar hun best practices leerden. Hierdoor ontstond sneller wederzijds begrip en werden operationele processen soepeler op elkaar afgestemd.
Structuur: zorg voor duidelijkheid
Hoe groter je organisatie wordt, hoe belangrijker een heldere structuur is. Zonder dat raak je de grip op je operatie kwijt.
Denk na over deze structuren:
- Decentrale aanpak: De overgenomen bedrijven blijven zelfstandig opereren met een centrale overkoepelende strategie. Dit werkt goed als bedrijven sterk gespecialiseerd zijn.
- Gecentraliseerde aanpak: Alle bedrijven worden volledig geïntegreerd in één organisatie, met gestandaardiseerde processen. Ideaal voor bedrijven die schaalvoordelen zoeken en één merk willen uitstralen.
- Hybride aanpak: Sommige functies (zoals finance, HR en IT) worden centraal geregeld, terwijl de operationele kant zelfstandig blijft. Dit werkt goed als bedrijven wel samenwerken, maar een eigen identiteit willen behouden.
Een e-commercebedrijf dat verschillende webshops had overgenomen, koos voor een hybride model: alle marketing- en IT-systemen werden gecentraliseerd voor maximale efficiëntie, maar klantenservice en branding bleven per merk gescheiden om de herkenbaarheid te behouden.
Teams motiveren en betrekken
Medewerkers die zich verbonden voelen, werken productiever en blijven langer. Tijdens een integratieproces is dat een uitdaging. Je kunt dit concreet aanpakken door:
- Duidelijke verwachtingen te scheppen: Wat betekent de overname voor ieders functie?
- Snelle succesmomenten te creëren: Laat binnen drie maanden een concreet voordeel van de samenwerking zien (bijv. een gezamenlijke klantcase of kostenbesparing).
- Beloning en erkenning: Zorg dat teams die bijdragen aan een soepele integratie worden gewaardeerd, bijvoorbeeld via bonussen of extra ontwikkelmogelijkheden.
Een productiebedrijf dat een concurrent overnam, organiseerde een gezamenlijk innovatieproject waarbij medewerkers uit beide bedrijven nieuwe productideeën mochten pitchen. Dit zorgde voor directe samenwerking en hielp de teams te verbinden.
Efficiëntie en schaalvoordelen realiseren
Groeien door overnames is alleen succesvol als je ook daadwerkelijk voordelen behaalt. Dit betekent dat je actief moet sturen op:
- Kostenbesparing: Door gezamenlijke inkoop, gedeelde IT-systemen en efficiëntere productieprocessen.
- Snellere groei: Cross-selling tussen de verschillende bedrijven en toegang tot elkaars klantenbestand.
- Procesoptimalisatie: Verminder overlap en inefficiënties, bijvoorbeeld door één CRM- en factureringssysteem te gebruiken in plaats van meerdere losse tools.
Een dienstverlener die vijf kleinere bedrijven had overgenomen, bespaarde binnen het eerste jaar 20% op operationele kosten door een gezamenlijk HR- en IT-platform te implementeren.
Tot slot
Buy-and-build is geen doel op zich, maar een middel om je bedrijf strategisch en efficiënt te laten groeien. Door vanaf het begin een duidelijke strategie te hanteren, cultuurverschillen actief te managen en efficiëntieslagen te maken, zorg je ervoor dat overnames niet alleen uitbreidingen zijn, maar daadwerkelijke versterkingen.
Sta je op het punt om een overname te doen? Zorg dat je een concreet plan hebt voor integratie en schaalvoordelen - dat maakt het verschil tussen een succesvolle buy-and-build-strategie en een verzameling losse bedrijven.
