Ondernemers kiezen er steeds vaker voor om hun onderneming op een jongere leeftijd te verkopen. Bij de verkopende ondernemer luidt de bedrijfsoverdracht een nieuwe fase in zijn of haar leven in.
De verkoopopbrengst is prettig, maar dat zijn 'nuttig werk', 'voldoening van werken' en 'betekenisvol bezig zijn' ook. Er zijn diverse mogelijkheden om de verkoopsom op een zinvolle manier in te zetten. Maar hoe doet u dat en wat zijn mogelijke aandachtspunten bij het investeren na een bedrijfsoverdracht?
Wat de ondernemer wil bereiken met zijn of haar vermogen is vaak een persoonlijke kwestie. De relevantie van zinvolle investeringsmogelijkheden is mede door de negatieve rente op spaartegoeden toegenomen.
Hieronder vindt u een aantal voorbeelden van dergelijke investeringsmogelijkheden. De nadruk bij deze vorm van investeren ligt op een actieve rol van de verkopende ondernemer, welke verder gaat dan sec kapitaal verschaffing. Ondernemers waren en zijn bezige bijen en de tijd om niets te doen is voor vele van hen nog niet aangebroken.
#1 Vendor loan
Nog in het overnameproces zal u als verkoper moeten nadenken over welk deel van de verkoopopbrengst u eventueel in de risicosfeer wilt houden. Steeds vaker worden bedrijfsovernames, naast een bancaire financiering, middels een vendor loan gefinancierd. Een vendor loan betreft een door verkoper verschafte (achtergestelde) lening aan koper als onderdeel van de financiering van de overname.
Verkoper kan vaak een realistische inschatting maken van het risico dat hij of zij loopt, en als gevolg van het hogere risicoprofiel kan men een aantrekkelijk rentetarief bedingen. Het verstrekken van een vendor loan toont vertrouwen in koper, waardoor een bank eerder zal instappen en tegen gunstigere voorwaarden kapitaal zal verschaffen om de gewenste overname te realiseren. Een vendor loan is een vorm van uitgestelde betaling van de koopsom. De inzet van dit instrument zal vaak betrokkenheid van verkoper opleveren en vormt onderdeel van een langere overdrachtsperiode.
Een nadeel van een vendor loan betreft dat het een uitgestelde vorm van betaling is en welke vaak achtergesteld is ten opzichte van de verschaffers van vreemd vermogen (banken). Dit betekent concreet dat een aflossing op deze financiering alleen mag plaatsvinden nadat de vreemd vermogen-verschaffer daar toestemming voor geeft. De toets is of na een eventuele aflossing nog wordt voldaan aan de gestelde convenanten van de bancaire financiering.
Wanneer men als verkoper een vendor loan verstrekt, is het verstandig om afspraken in de verkoopovereenkomst te maken over de hoogte van de eventuele management fee van koper en het verbod op dividend om de risico’s van default, het niet terugbetalen van de lening, te beperken.
#2 Informal investor
Mede door een lagere financieringsbereid vanuit banken in de MKB-markt zijn er kansen voor vermogende oud-ondernemers, ook wel informal investors genoemd. Informals participeren in bedrijven door een (minderheids-)aandelenbelang te nemen of een achtergestelde lening te verschaffen. Of zelfs een combinatie van beide.
Deze groep van investeerders richt zich met name op ondernemingen in de (pre-)start- en groeifase. Als informal investor heeft u meer te bieden dan enkel kapitaal. Als oud-ondernemer heeft u veel kennis en ervaring opgebouwd welke erg waardevol kan zijn voor startende/groeiende ondernemingen. Uw expertise is minstens zo belangrijk als het bedrag dat u bereid bent te investeren. Er zijn diverse platformen waar informal investors zich kunnen verbinden aan startende en groeiende bedrijven.
#3 Aansluiting bij participatiemaatschappij
Een participatiemaatschappij, ook wel investeringsfonds, investeert risicodragend vermogen van (institutionele) investeerders in kansrijke, niet-beursgenoteerde ondernemingen. Veelal in het MKB. Echter biedt de participatiemaatschappij naast kapitaal tevens toegang tot kennis, ervaring en netwerk.
Er bestaan in deze markt diverse initiatieven waar u als oud-ondernemer aansluiting bij kan vinden. Dit kan in een actieve rol, waarbij u deel uitmaakt van de toezichthouders, of het investeringscomittee. Een investeringscomittee beoordeelt nieuwe investeringsproposities. Daar waar u als informal investor er alleen voor staat, beschikt een participatiemaatschappij over vakspecialistische kennis en een groot netwerk van oud-ondernemers in diverse disciplines. Door de vele bedrijven in haar portfolio zijn de diversificatie mogelijkheden van een participatiemaatschappij groter dan de informal investor. Dit komt ten goede aan de gewenste risicospreiding.
Naast aantrekkelijke rendementen, kan u uw kennis en ervaring delen met kansrijke portfoliobedrijven. Ook bent u in staat om uw netwerk te vergroten en heeft u de kans om met andere oud-ondernemers samen te werken. Waardecreatie is hierin de rode draad.
